Γυάλινο ανάγλυφο κύπελλο από την Κίσαμο, ΒΔ Κρήτη
Resumen
Οι εργασίες, στο πλαίσιο του ενταγμένου έργου (ΕΣΠΑ, 2007-2013), είχαν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω διερεύνηση της έκτασης και οργάνωσης της πόλης καθώς και της νεκρόπολης της ρωμαϊκής Κισάμου. Η σωστική ανασκαφή στο δυτικό νεκροταφείο έφερε στο φως έναν οικογενειακό λαξευτό θαλαμωτό τάφο των ρωμαϊκών χρόνων. Πρόκειται για υπόγειο παραλληλόγραμμο θάλαμο, τραπεζοειδούς διατομής με δρομική είσοδο και άνοιγμα στην οροφή, ο οποίος έχει δεχτεί αλλεπάλληλους ενταφιασμούς. Στα κτερίσματα περιλαμβάνονται αρκετά κυρίως γυάλινα μυροδοχεία, πήλινα αγγεία, οστέινα και μετάλλινα αντικείμενα που μαρτυρούν την οικονομικοκοινωνική κατάσταση των νεκρών και δεικνύουν τη μεγάλη χρονική διάρκεια χρήσης του οικογενειακού τάφου, από τον 1ο αι. μ.Χ. έως τον 3ο αι. μ.Χ. Ξεχωρίζει ένα μοναδικό γυάλινο ανάγλυφο κύπελλο πολυτελείας του 1ου αι. μ.Χ.Είναι κατασκευασμένο με την τεχνική της εμφύσησης σε μήτρα και φέρει την ανορθόγραφη επιγραφή ≪ΛΑΒΕ ΤΗΝ ΝΕΙΚΗΝ≫.
Citas
АΛΕΚСEEBА, E. М. - СOPOиHА H. П. (2007): Коллекция Стекла Античной Горгиппии, Москва интербук-бизнес.
ΑΝΤΩΝΑΡΑΣ, Α. (2009): «Η τεχνολογία της υαλουργίας κατά τη ρωμαϊκή και την παλαιοχριστιανική εποχή» στο Χρ. ΓΚΑΤζΟΛΗΣ (επιμ.), ΥΑΛΟΣ, Ημερίδα Συντήρησης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, σ. 85-96.
AUTH, S. H. (1976): Ancient Glass at the Newark Museum from the Eugene Schaefer Collection of Antiquities, Newark Museum, with assistance from The Ford Foundation and The National Endowment for the Arts, New Jersey.
BARAG, D. (1991): «The contribution of Masada to the History of Early Roman Glass» στο M. NEWBY - K. PAiNTER (eds.), Roman Glass: Two Centuries of Art and Invention, The Society of Antiquaries of London, London, 137-40.
BERGER, L. (1960): Römische Gläser aus Vindonissa. Veröffentlichungen der Gesellschaft Pro Vindonissa, 4, Basel.
CONSTABLE-MAXWELL, A. (1979): Catalogue of the Constable-Maxwell Collection of Ancient Glass, Sotheby Parke Bernet, London.
COSYNS, P. (2005): «Two Fragments of Mold-Blown Glass Beakers with Greek inscriptions from Tongeren (Belgium)», Journal of Glass Studies 47: 179-183.
CZURDA-RUTH, Β. (1979): «Die römischen Gläser vom Magdalensberg», Archäologische Forschungen zu den Grabungen auf dem Magdalensberg 6, Kärntner Museumsschriften 65, Klagenfurt.
FONTAiNE, S. - ROUSSEL-ODE,J. (2010):«Vasessoufflés-moulés du Haut-Empire trouvés en Narbonnaise» στο C. FONTAiNE-HODiAMONT et al. (eds.), D’ Ennion au Val Saint-Lambert, Le verre soufflé-moulé. Actes des 23e Rencontres de l’Association française pour l’Archéologie du Verre. Colloque international, Bruxelles - Namur, 17-19 Octobre 2008. Scientia Artis, vol. 5. Bruxelles, 177-203.
GROSE, D. F. - SCOTT, R. T. - PRiCE, J. K. - LARSON, A. - HUFFSTOT, J. (2017): «The Hellenistic, Roman, and Medieval Glass from Cosa», Memoirs of the American Academy in Rome. Supplementary Vol. 12, University of Michigan Press for the American Academy in Rome.
HARDEN, D. B. (1935): «Romano-Syrian Glasses with Mould-blown inscriptions», Journal of Glass Studies 25 (2): 163-186, Society for the Promotion of Roman Studies, London.
HARDEN, D. B. (1944-45): «Two Τomb-Groups of the First Century A.D. from Yamour, Syria, and a Supplement to the list of Romano-Syrian Glasses with Mould- blown inscription», Syria 24: 81-95, 291-292.
HAYWARD, J. (1962): «Roman Mold-Blown Glass at Yale University», Journal of Glass Studies 4: 48-60.
ΙΓΝΑΤΙΑΔΟΥ, Δ. (2013): Διαφανής ύαλος για την αριστοκρατορία της αρχαίας Μακεδονίας, Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη. iSRAEL MUSEUM, JERUSALEM, ExHiBiTiONS: Made by Ennion. Ancient Glass Treasures from the Shlomo Moussaieff Collection, israel Museum, Jerusalem, Temporary Exhibition Gallery, Samuel and Saidye Bronfman, Archaeology Wing, 01/05/2011 - 01/12/2011. https://www.imj.org.il/en/collections/228947 [ανακτήθηκε 2/10/2020].
ISRAELI, Y. (2003): Ancient Glass in the Israel Museum: The Eliahu Dobkin Collection and Other Gifts, The Israel Museum Jerusalem, Jerusalem.
JACKSON-TAL, R. E. (2016): «The glass from the 1995 excavations in Camp F at Masada: The use of luxury and common Early Roman glass in military context», Levant 48/1: 63-78.
KUNINA, Ν. (1973): «Syrian Μould-blown Glass Vessels from the Necropolis at Panticapaeum» στο K. S. GORBUNOVA (ed.), Monuments of Ancient Applied Art, Hermitage Museum, Leningrad, σ. 101-150.
KUNZ, M. - RÜTTI, B. (1981): 3000 Jahre Glaskunst Glaskunst von der Antike bis zum Jugendstil, Kunstmuseum Luzern.
LAZARUS, P. (1980): The Cinzano Glass Collection, London.
LIGHFOOT, C. S. (2017): The Cesnola Collection of Cypriot Art, Metropolitan Museum of Art, N.Y.
MCCLELLAN, M. (1983): «Recent Finds from Greece of First Century A.D., Mold-Blown Glass», Journal of Glass Studies 25: 71-78.
ΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗ, Στ. (2009): «Αριστοκρατικές» αστικές επαύλεις στην ελληνορωμαϊκή Κίσαμο» στο Χρ. ΛΟΥΚΟΣ, Ν. ΞΙΦΑΡΑΣ, Κλ. ΠΑΤΕΡΑΚΗ, Ubi dubium ibi libertas, Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Νικόλα Φαράκλα, Εκδόσεις Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο, σ. 337-380.
ΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗ, Στ. - MARTiNEZ FERNANDEZ, A. (2000-2001): «ψήφισμα προξενείας από την Κίσαμο», Κρητική Εστία 8: 147-158.
ΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗ, Στ. - ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΟΣ, Ι. - ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΑΚΗ, Χρ. (2004): «Η αρχαία Κίσαμος και η πολεοδομική της οργάνωση», Atti del congresso internationale: Creta Romana e Protobizantina, Ηράκλειο 2000, ii, Padova, σ. 355-373.
MATHESON, S. B. (1980): Ancient Glass in the Yale University Art Gallery, University Art Gallery, New Haven.
OHNEFALSCH-RICHTER, M. (1883): «Mittheilungen aus Cypern», AM 8: 133-40.
ΠΑΠΑΔΑΚΗ, Χρ. - ΜΙΛΙΔΑΚΗΣ, Μ. (2013): «Cenae Maiores στην ελληνορωμαϊκή Κίσαμο», Κρητική Εστία 14: 35-47.
PERDRIZET, P. (1906): «Verres de Sidon donnés en prix dans des concours», Mémoires de la Société nationale des Antiquaires de France, PARiS, vol. 45: 3-12.
PRICE, J. (1991): «Decorated Μould-Blown Glass Tablewares in the First Century AD» στο M. NEWBY - K. PAINTER (eds.), Roman Glass: Two Centuries of Art and Invention, The Society of Antiquaries of London Occasional Papers 13, London, 56–75.
PRICE, J. (1992): «Hellenistic and Roman Glass» στο L. H. SACKETT (επιμ.), Knossos: from Greek City to Roman Colony. Excavations at the Unexplored Mansion II, BSA Suppl. 21, London, σ. 415-490.
PRICE, J. (2014): «Personal possessions or traded goods? Finds of mouldblown glass vessels on Flavian sites in northern Britain» στο R. COLLiNS - F. MCiNTOSH (eds.), Life in the Limes: Studies of the People and Objects of the Roman Frontiers, Oxbow Books, Oxford, 140-50. «Recent important Acquisitions: MADE BY PUBLiC AND PRiVATE COLLECTiONS iN THE UNiTED STATES AND ABROAD», Journal of Glass Studies 13 (1971): 134-147.
VON SALDERN, A. - NOLTE, B. - LA BAUME, P. - HAEVERNiCK, T. E. (1974): Gläser der Antike. Sammlung Oppenländer, Hamburg.
SANGIORGI, G. - FROEHNER, W. (1914): Collezione de vetri antichi dalle origini al V sec. D.C.: Ordinati e descriti da Giorgio Sangiorgi con Prefazione di W. Froehner, Casa Editrice d’Arte Bestetti e Tumminelli, Milan.
ΣΚΟΡΔΟΥ, Μ. (2000): «Ελληνιστική κεραμική από το Καστέλι Κισάμου», στο Σ. ΔΡΟΥΓΟΥ et al. (επιμ.), Ε΄ Επιστ. Συνάντησης για την ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά Προβλήματα – Κλειστά Σύνολα – Εργαστήρια, Χανιά 1997, Τ.Α.Π.Α., Αθήνα, σ. 25-36.
ΣΚΟΡΔΟΥ, Μ. (2015): «Έργο: Έργα συλλογής και μεταφοράς λυμάτων Κισάμου. Υποέργο: «Διερευνητικές τομές - Ανασκαφές», ΑΔ Χρονικά 70: 1258-1268.
ΣΚΟΡΔΟΥ, Μ. (2018): «Ταφικό μνημείο Κισάμου» στο ΙΒ΄ Κρητολογικό [https://12iccs.proceedings.gr/el/proceedings/category/38/32/220], σ. 1-17.
ΣΚΟΡΔΟΥ, Μ. (2020): «Λαξευτός θαλαμωτός τάφος Κισάμου» στο Π. ΚΑΡΑΝΑΣΤΑΣΗ, Α. ΤζΙΓΚΟΥΝΑΚΗ, & Χ. ΤΣΙΓΩΝΑΚΗ (επιμ.), Αρχαιολογικό Έργο Κρήτης, 4: Πρακτικά της 4ης Συνάντησης (Ρέθυμνο, 24-27 Νοεμβρίου 2016), Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, Ρέθυμνο, σ. 713-725.
SMiTH, R. W. (1957): Glass from the ancient World, Corning.
ŠTEFANAC, B. ( 2017): «Mold-blown glass from the Roman Province of Dalmatia» στο S. WOLF - A. DE PURY-GYSEL (eds.), Annales du 20e Congrès de l’ Association Internationale pour l’ Histoire du Verre, Fribourg /Romont, 7-11 Septembre 2015, Romont, 103-10.
STERN, E. M. (1995): The Toledo Museum of Art. Roman Mold-Blown Glass: The First through Sixth Centuries, The Toledo Museum of Art, Rome/Toledo - Ohio.
VAN DEN DRiES, F. M. A. (2007): «Some Notes on Roman Mold Material and the Technique of Molding for Glassblowing», Journal of Glass Studies 49: 23-38.
VESSBERG, O. - WESTHOLM, A. (1956): «The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus», The Swedish Cyprus Expedition, iV, 3, The Swedish Cyprus Expedition, Stockholm.
THE WALTERS ART GALLERY (1982): 3000 years of glass: Treasures from the Walters Art Gallery, Baltimore, https://art.thewalters.org/detail/6779/ [ανακτήθηκε 28/9/2020].
WEiNBERG, G. D. - STERN, M. E. (2009): «Vessel Glass», The Athenian Agora, Vol. 34.
WiGHT, Κ. (2000): «Leaf Beakers and Roman mold-blown glass production in the first century A.D.», Journal of Glass Studies 42: 61-79.
WHiTEHOUSE, D. (2001): Roman Glass in the Corning Museum of Glass, vol. 2, CMC, Hudson Hills Press, N. Y.
Los autores conservan los derechos de autor y garantizan a la revista el derecho de ser la primera publicación del trabajo al igual que licenciarlo bajo una Creative Commons Attribution License que permite a otros compartir el trabajo con un reconocimiento de la autoría del trabajo y la publicación inicial en esta revista.
Los autores pueden establecer por separado acuerdos adicionales para la distribución no exclusiva de la versión de la obra publicada en la revista (por ejemplo, situarlo en un repositorio institucional o publicarlo en un libro), con un reconocimiento de su publicación inicial en esta revista.
