The lost edition by Quintus Tiberius Angelerius

  • Luis Miguel Pino Campos Universidad de La Laguna
Keywords: History of Medicine, Epimediology, Quintus Tiberius Angelerius, Thucydides, Hippocrates, Galen

Abstract

A third version reporting the plague that raged in the town of Alghero (Sardinia) between 1582 and 1583, written by Q. T. Angelerius, was published in 1651. Only Minieri in 1875 and Galati in 1928 mention this publication. In this paper a surviving copy of this book, probably the only one of its kind in existence, its contents and the differences from previous editions are presented.

References

AFFLITTO, EUSTACCHIO D’ (1782-1794): Memorie degli scrittori del regno di Napoli, Nápoles [Dos volúmenes XII+486 y XII+288).

ANGELERIO, GREGORIO (1651): [dedicatoria] «Exmo. Domino d. Innico de Gvevara...» y «Quinti Tiberij Angelerij Vita», incluidas en Quinto Tiberio Angelerio (1651: pp. 3-8 y 10-11).

ANGELERIO, QUINTO TIBERIO (1588): Quincti Tyberii Angelerii Ectypa Pestilentis status Algheriae Sardiniae ad illum. D. D. Michaelem a Moncada Regni Proregem. Accedunt eiusmodi materiae Thucydidis historia, necnon Andreae Lacunae tractatus cum diversorum Authorum additionibus ad curationem necesariis: necnon institutiones regiminis eo ydiomate quo fuere receptae. Calari Typis haeredum Reverendissimi quondam D. D. Nicolai Canelles, Episcopi Bosanensis. Excudebat Franciscus Guarnerius, 1588 [Extraído del manuscrito n. 8122, conservado en la Biblioteca Nacional de Madrid, cuya descripción es la siguiente: 1. (ff. 3-21 V) QUINTO TIBERIO ANGELERIO: Ectypa pestilentis status Algheriae Sardiniae anni LXXXII et III supra MD ad ill um. D. Michaelem a Moncada Regni proregem. 1584. 2. (ff. 25-40) Instruction del doctor Tiberio Angelerio del regne de Napols dades axi al principi com entot lo progres fins a la fi de la peste... sobre los habitadors de la ciutat del Alguer en los anys 1582 y 1583, etc. (en italiano). — A. 1584, papel, 194 x 137 mm., 40 ff. En el f 3: escudo del virrey Miguel de Moncada, Conde de Ossona].

ANGELERIO, GREGORIO (1598): Quincti Tyberii Angelerii Epidemiologia sive Tractatus de Peste, ad Regni Sardiniae Proregem. Accedit in hac secynda editione eiusdem authoris Apologia, lucubrationes plurimae ipsius, et aliorum exquisitissima remedia; Thucydidis historia, Lacunae compendium: et per epistolam institutiones regiminis, quo facilius intelligerentur eo idiomate quo receptae. Matriti, ex Typographia Regia. 1598.

ANGELERIO, GREGORIO (1651): Epydem Historia Q.[uincti] Tiberii Angelerii; novvm opvs, omni ervditione refertvm; cunctis studiosis vtile, et iucundum. Ad excellentiss.[ismum] Dominvm D. Innicvm de Gvevara, Comitem de Ognate, et Villamediana, et Digniss.[imum] huius Neapol.[itani] Regni Proregem. Neap.[olitanae] Typ. [ographia] Roberti Molli, MDCLI.

ARMANGUÉ I HERRERO, JOAN (1994): «Quinti Tiberi Angelèrio: Instruccions dades axí al principi com en tot lo progrés de la pesta», Quaderns de l’Alguer 1, marzo: 1-31.

ARMANGUÉ I HERRERO, JOAN (2001): «Les Instruccions del doctor Tiberi Angelèrio contra la pesta», en Estudis sobre la cultura catalana a Sardenya, Barcelona, pp. 95-109.

BELTRÁN, JOSÉ LUIS (1996): La peste en la Barcelona de los Austrias, Lérida, Milenio.

BIBLIOGRAFÍA MEDICAL DE CATALUNYA. Inventari primer (1918): Barcelona.

BLASCO FERRER, EDUARDO (1989): «Contribució a la coneixença de l’Alguerès medieval (I: textos)», en Miscel·lania Joan Fuster, Montserrat (Barcelona), vol. I.

BOCANGELINO, NICOLÁS (1600): De morbis malignis et pestilentibus, causis, praesagiis et medendi methodo: de remediis insuper praeseruatiuis, Tractatus, Madrid, Luis Sánchez.

BUDRUNI,TONINO (1985-1986): «Pestilenzeeripopolamento ad Alghero nell’età spagnola (1582-1652). Crisi e vitalità di una cultura urbana», Quaderni sardi di storia 5: 109-141.

BUDRUNI,TONINO (1989): Breve Storia di Alghero dal 1478 al 1720, Alghero.

CALBET I CAMARASA, JOSEP Y CORBELLA I CORBELLA, JACINT (1981): Diccionari Biogràfic de Metges Catalans, Barcelona, vol. I.

CARIA, RAFAEL (2006): «El català à l’Alguer: apunts per a un llibre blanc», Revista de Llengua i Dret 46: 29-102.

CARRERAS PANCHÓN, ANTONIO (1976): La peste y los médicos en la España del Renacimiento, Universidad de Salamanca.

CIASCA, RAFFAELE (1931-1934): Bibliografia sarda, Bolonia, 5 volúmenes, I.

EUBEL, KONRAD (1968-1979r): Hierarchia Catholica Medii Aevi et Recentioris Aevi sive..., Padua, vol. III.

FLORIS, FRANCESCO (ed.) (2007): Enciclopedia della Sardegna, Sassari (Cerdeña), vol. I, pp. 170-171.

FRACASTORO, GIROLAMO (1530): Siphyllis sive carmen morbi gallici, Verona.

FRACASTORO, GIROLAMO (1546): De contagione et de contagiosis morbis eorumque curatione, Venecia.

GALATI,VITO GIUSEPPE (1928):Gliscripttori della Calabrie.Dizionario biobibliograffico, vol. I, pp.153-154.

GARCÍA PINILLA, IGNACIO JAVIER (1991): Epidemiologia siue tractatus de Peste de Quinto Tiberio Angelerio: edición, traducción, introducción, notas e índices, Tesis de Licenciatura inédita, Universidad de Sevilla.

GIUSTINIANI, LORENZO (1804): Dizionario geografico-ragionato del Regno di Napoli, Nápoles; diez volúmenes; II, 232 y 237; VII, 146.

HERNÁNDEZ MOREJÓN [Y CHINCHILLA], ANTONIO (1845, 1967r): Historia bibliográfica de la Medicina Española. (Obra póstuma), vol. III. Madrid [Reimpreso en The Sources of Science, n. 9. Nueva York y Londres, 1967, con nueva introducción de Francisco Guerra].

INGRASSIA, GIOVANNI FILIPPO (1576): Informatione del pestifero, et contagioso morbo il quale afflige et have afflitto questa Cittá di Palermo, Palermo.

LAGUNA, ANDRÉS (1542): Compendium curationis praecautionis morbi passim populariterque grassantis: Hoc est vara [vera] et exquisita ratio noscendae, praecavendae, atque propulsandae febris pestilentialis. Argentoriati, apud Ribellum.

LAGUNA, ANDRÉS (1556): Discurso breve sobre la cura y preservación de la Pestilencia, Amberes.

MANCONI, FRANCESCO (1994): Castigo de Dios. La grande peste barocca nella Sardegna di Filippo IV, Roma.

MANNO, GIUSEPPE (1826): Storia di Sardegna, Turín, vol. III.

MERCADO, LUIS (1598): De natura et conditionibus, praeservatione, et curatione pestis, quae populariter grassatur his temproibus. Libellus, Madrid [Traducido al castellano en 1599 con ampliación de un quinto tratado].

MINIERI RICCIO, CAMILLO (1844): Memorie Storiche degli scrittori nati nel Regno di Napoli, Nápoles.

MINIERI RICCIO, CAMILLO (1875): Notizie biografiche e bibliografiche degli scrittori napoletani fioriti nel secolo XVII. [I cognomi dei quali cominciano con la lettera A], Milán, impr. Ulrico Hoepli.

NUGHES, ANTONI (1990): Alghero: chiesa e società nel secolo XVI, Alghero.

NUGHES, ANTONI (1991): El Sínode del bisbe Baccallar. L’Alguer. Església i Societat al segle XVI, Barcelona.

NÚÑEZ DE CASTRO, JUAN (1648, 1652r): Tratado universal en que se declara qué sea peste, de qué causas provenga este contagio, con qué remedio se han de prevenir sus fuerças y quáles sean los antídotos con que se han de preservar, Madrid y Cagliari.

PÉREZ PASTOR, CRISTÓBAL (1891): Bibliografía Madrileña ó Descripción de las obras impresas en Madrid (siglo XVI), Madrid, Tipografía de los Huérfanos.

PEZZI, GIUSEPPE (1951): «Una ignota opera Catalana sulla peste che colpì la città di Alghero in Sardegna nel 1583. (Istruzioni e consigli dati al MAGISTRATI DI Salute ed alla popolatione)», Atti e Memorie dell’ Accademia di Storia dell’Arte Sanitaria, serieII, 2. Roma: Ist.N.Medico Farmac., 1951, 17 (April-Jun) 2, pp. 81-88.

PINO CAMPOS, LUIS MIGUEL (2011a): «Quinto Tiberio Angelerio: una síntesis biográfica», en FREMIOT HERNÁNDEZ GONZÁLEZ, MARCOS MARTÍNEZ HERNÁNDEZ Y LUIS MIGUEL PINO CAMPOS (eds.), Sodalium Munera. Homenaje a Francisco Conzález Luis, Madrid, 2011, pp. 479-488.

PINO CAMPOS, LUIS MIGUEL (2011b): «Quinto Tiberio Angelerio (1532-1617)», en JUAN FRANCISCO DOMÍNGUEZ (ed.), Diccionario de Humanistas Españoles (en prensa).

PINO CAMPOS, LUIS MIGUEL Y HERNÁNDEZ GONZÁLEZ, JUSTO (2008a): «Los conceptos de peste y epidemia: semántica y lexicografía», Revista de Filología de la ULL 26: 191-204.

PINO CAMPOS, LUIS MIGUEL Y HERNÁNDEZ GONZÁLEZ, JUSTO (2008b): «En torno al significado original del vocablo griego epidêmía y su identificación con el latino pestis», Dynamis 28: 199-215.

PORCELL, JUAN TOMÁS (1565): Información y curación de la peste de Çaragoça y praeservación contra peste en general. Zaragoza, Casa de la viuda de Bartholomé de Nájera.

RIERA, JUAN [ET ALII] (1989): Ciencia, Medicina y Sociedad en el Renacimiento castellano, I.C.E. de la Universidad de Valladolid.

SÁNCHEZ GRANJEL, LUIS (1964): «Las epidemias de peste en España durante el siglo XVII», Cuadernos de Historia de la Medicina Española, III: 19-40. (= Capítulos de la Medicina Española, Salamanca, Universidad de Salamanca, 1971, pp. 155-179).

SÁNCHEZ-QUINTANAR, LEÓN (ca. 1870): La Biblioteca Médica Hispano-Lusitana I, 154 r (manuscrito) y p. 50 (impresa - electrónica), Universidad de Valencia, 2007. Edición en dos DVD a cargo de JUAN ANTONIO MICÓ NAVARRO Y JOSÉ LUIS FRESQUET FEBRER.

SCANU, PASQUAL (1978): «La pesta de 1582-1583 a l’Alguer. L’obra de Quinto Tiberio Angelerio», en Llibre d’Actes. X Congrés de Metges i Biolegs de llengua catalana (Perpinyà, 23-26/09/1976), Barcelona, vol. I, pp. 495-520.

SIOTTO-PINTOR, GIOVANNI (1843-1844): Storia Letteraria di Sardegna, Cagliari, 2 vols.

TODA Y GÜEL, EDUARDO (1890): Bibliografía Española de Cerdeña, Madrid.

TOLA, PASQUALE (1837-1838): Dizionario biografico degli uomini illustri di Sardegna ossia Storia della vita pubblica e privata di tutti i sardi che si distinsero per opere, azioni, talenti, virtu’ e delitti, Bolonia, Turín 1837-1838, 3 volúmenes, vol. I.

VILLALBA, JOAQUÍN DE (1802): Epidemiología española o Historia cronológica de las pestes, contagios, epidemias y epizootias que han acaecido en España desde la venida de los cartagineses hasta el año 1801... Madrid, imprenta de don Mateo Repullés, pp. 201-202.

ZAVARRONE, ANGELO (1753): Bibliotheca Calabra, sive illustrium virorum Calabriae qui literis claruerunt elenchus... Nápoles, Giovanni di Simone, p. 125.

Published
2012-06-15
How to Cite
Pino Campos, Luis Miguel. 2012. “The Lost Edition by Quintus Tiberius Angelerius”. Fortunatae, no. 23 (June), 113-33. https://www.ull.es/revistas/index.php/fortvnatae/article/view/3677.
Section
Artículos