Σκέψεις γύρω από την αποτροπαϊκή λειτουργία των ενεπίγραφων μινωικών κοσμημάτων / Reflexiones sobre la función apotropaica de la joyería minoica con inscripciones

ΠΑΠΑΔΑΚΗ, PAPADAKI ΧΡΙΣΤΙΝΑ, CHRISTINA

doi:10.25145/j.fortunat.2023.37.03

ΠΑΠΑΔΑΚΗ, PAPADAKI ΧΡΙΣΤΙΝΑ, CHRISTINA Hellenic Ministry of Justice - University of the Aegean

DOI: https://doi.org/10.25145/j.fortunat.2023.37.03

Palabras clave: μαγεία, ενεπίγραφα μινωικά κοσμήματα

Resumen

Το άρθρο επικεντρώνεται σε μια μικρή ομάδα μινωικών ενεπίγραφων κοσμημάτων, υποστηρίζοντας ότι το γραπτό μήνυμα που αυτά φέρουν, και εξακολουθεί να μας είναι άγνωστο, ίσως σχετίζεται με την αποτροπαϊκή και φυλακτήρια λειτουργία τους.

El artículo se centra en un pequeño grupo de joyería minoica con inscripciones, examinando la hipótesis de que el mensaje escrito que portan –y aún desconocido para nosotros– pueda estar relacionado con su función apotropaica y de salvaguarda o protección.

Citas

ALEXIOU, S. - BRICE, W. C. (1972): «A silver pin from Mavro Spelio with an inscription in Linear A: Her. Mus. 540», Kadmos 11: 113-124.

BOULOTIS, C. (2008): «The art of Cretan – Writing», in M. ANDREADAKI-VLAZAKI - G. RETHEMIOTAKIS - N. DIMOPOULOU-RETHEMIOTAAI (eds.), From the Land of the Labyrinth: Minoan Crete, 3000-1100 BC. Essays, Alexander S. Onassis Public Benefit Foundation (USA), New York, 67-78.

CAUVIN, J. (2004): Γέννηση των θεοτήτων, γέννηση της γεωργίας. Η επανάσταση των συμβόλων στην Νεολιθική εποχή, μετάφραση Σοφία ΠρεΒε, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

DAY, P. (2011): «Crocuses in context: a diachronic survey of the crocus motif in the aegean Bronze age», Hesperia 80: 337-379.

EVANS, A. J. (1921): The palace of Minos at Knossos, I, Macmillan, London.

FITTON, L. (2000): «Κύπελλα και σκαραβαίοι», στο Α. ΚαρετΣου - M. Ανδρεαδακη-Βλαζακη - N. Παπαδακης (επιμ.), Κρήτη – Αίγυπτος. Πολιτισμικοί δεσμοί τριών χιλιετιών, Ηράκλειο, 195.

FLOUDA, G. (2013): «Materiality of Minoan writing: modes of display and perception», in K. E. PIQUETTE - R. D. WHITEHOUSE (eds), Writing as material practice: substance, surface and medium, London Ubiquity Press, 143- 174.

FORSDYKE, E. J. (1926-1927): «The Mavro Spelio cemetery at Knossos», BSA 28: 243-296.

GODART, L. - OLIVIER, J. P. (1982): Recueil des inscriptions en linéaire A, vol. 4: Autres documents (Études Crétoises 21.4), Paris.

GRAF, F. (2004): Η Μαγεία στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, A. ΧανιωτηΣ (επιμέλεια), Γ. Μυλωνοπουλος (μετάφραση),Ππανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

HOOD, S. (1987): «Mason’s marks in the palaces», in R. HÄGG - N. MARINATOS (eds.), The Function of the Minoan Palaces, Stockholm, 205-212.

HOOD, S. (2002): «Minoan “Mason’s” Marks», Cretan Studies 7: 97-110.

HUNTER, E. C. D. (1998): «Who are the demons? The iconography of incantation bowls», Studi Epigrafici e Linguistici sul Vicino Oriente Antico 15: 95-115.

ΚΡΙΤΖΑΣ, Χ. (1997): «Ευτυχία Καλή. Στοιχεία για τα ευετηριακά έθιμα των αρχαίων», Αρχαιολογία και τέχνες 65: 74-80.

KROPP, A. (2005): «How does magical language work? The spells and formulae of the Latin Defixionem Tabellae», in M. SIMON - R. L. GORDON (eds.), Magical Practice in the Latin West, Brill, Leiden, 357-380.

ΜΑΝΔΑΛΑΚΗ, ΣΤ. - ΡΕΘΕΜΙΩΤΑΚΗΣ, Γ. (επιμ.) (2015): Μινωικός Κόσμος, Ηράκλειο.

ΜΠΑΝΟΥ, Ε. (2000): «Ενεπίγραφα κύπελλα», στο Α. ΚαρετΣου - M. Ανδρεαδακη-Βλαζακη - N. Ππαπαδακησ (επιμ.), Κρήτη – Αίγυπτος,Ηηράκλειο, 196.

ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ, ΧΡ. (1986): «Στοιχεία μαγείας στη μινωική Κρήτη», Αρχαιολογία 20 (αύγουστος): 8-15.

MUHLY, P. (1981): Minoan Libation Tables [Ph.D. dissertation], Bryn Mawr College.

NAVEH, J. - SHAKED, Sh. (1998): Amulets and magic bowls. Aramaic incantation of Late Antiquity, Jerusalem - Leiden.

OLIVIER, J. P. (2010): «Rapport 1996-2000 sur les texts en écriture Hiéroglyphique Crétoise en Linéaire a et en Linéaire B», Pasiphae 3: 187-197.

OLIVIER, J. P. - GODART, L. - LAFFINEUR, R. (1981): «uUne épinge Minoenne en or avec inscription en Linéaire a», BCH 105: 3-25.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ, Μ. (2000): «Φαγεντιανή, κοσμήματα και πολυτελή αντικείμενα», στο Α. ΚαρετΣου - M. Ανδρεαδακη-Βλαζακη - N. Παπαδακησ (επιμ.), Κρήτη – Αίγυπτος, Ηράκλειο, 93-96.

PERNA, M. (2011): «Επιγραφή Γραμμικής Γραφής α΄ από το σπήλαιο της Ειλειθυίας στην Ίνατο ΙΝΑ Zb1», στο Α. Καντα - K. ΔαΒαραΣ (επιμ.) Ελουθία Χαριστήιον. Το ιερό σπήλαιο της Ειλειθυίας στον Τσούτσουρο, Ηράκλειο, 42-43.

PLATON, N. (1954): «Τα μινωικά οικιακά ιερά», Κρητικά Χρονικά 8: 428-483.

PLATON, N. - PINI, I. (eds.) (1984): Iraklion Archäologisches Museum, 3: Die Siegel der Neupalastzeit (CMS II.3), Berlin.

ΣΑΚΕΛΛΑΡΑΚΗΣ, Γ. - ΣΑΠΟΥΝΑ-ΣΑΚΕΛΛΑΡΑΚΗ, Ε. (1997): Αρχάνες: Μια νέα ματιά στη μινωική Κρήτη, Αθήνα.

ΦΛΟΥΔΑ, Γ. (2015): «Η επινόηση της γραφής και της σφράγισης», στο Στ. Μανδαλακη - Γ. ΡεΘεμιωτακησ (επιμ.), Μινωικός Κόσμος, Ηράκλειο, 63-94.

VERDUCI, J. - DAVIS, B. (2015): «Adornment, ritual and identity: inscribed Minoan Jewellery», BSA 110 (1): 51-70.

XANTHOUDIDES, St. (1924): The vaulted tombs of Messara, London.

Ψαρολογακη, N. (2010): «Η μαγεία της αρχαιολογίας και η αρχαιολογία της μαγείας. αντικείμενα μαγικού χαρακτήρα με χριστιανικό περίβλημα», στο Χ. Μερκουρη (επιμ.), Βάσκανος οφθαλμός. Σύμβολα μαγείας από ιδιωτικές αρχαιολογικές συλλογές, Αθήνα, 87-100.